Fundament pod dom szkieletowy ma na celu, podobnie jak w przypadku wszystkich obiektów budowlanych, przekazanie obciążeń z budynku na podłoże gruntowe. Ze względu na charakterystykę domów z drewna i ich możliwości związane z energooszczędnością, w takim przypadku szczególnie polecany jest jeden wariant posadowienia.
Rodzaje fundamentów do domów szkieletowych
Domy szkieletowe to budynki, które, jak sama nazwa wskazuje, są wykonywane na swego rodzaju ruszcie. Nośna podkonstrukcja budynków tego typu najczęściej jest wykonywana z drewna lub materiałów drewnopochodnych.
Domy na szkielecie drewnianym charakteryzują się m.in. ekologicznością, niskim śladem węglowym, wydajnością pod względem energooszczędności oraz przyjaznym i zdrowym mikroklimatem wewnętrznym. Budynki tego typu są także w pełni odporne na działanie warunków atmosferycznych. Projektowany okres użytkowania domów szkieletowych wynosi minimum 50 lat, a więc jest analogiczny jak w przypadku budynków wykonywanych w innych technologiach.
Domy szkieletowe, podobnie jak wszystkie inne rodzaje kubaturowych obiektów budowlanych, muszą być posadowione na fundamentach. Zadaniem najniżej położonych elementów konstrukcyjnych jest przekazanie obciążeń pochodzących od budynku na podłoże gruntowe oraz zapewnienie odpowiedniej stateczności obiektu.
Drewniane domy szkieletowe najczęściej są posadowione na płycie fundamentowej – fundamencie powierzchniowym, który znajduje się pod całą powierzchnią budynku. Takie rozwiązanie jest bardzo korzystne z wielu punktów widzenia. Płyta fundamentowa pod budynkiem na drewnianym szkielecie usprawnia technologię wykonania nadziemnej części domu oraz znacznie poprawia parametry energooszczędności budynku. Takie rozwiązanie ogranicza również do minimum potencjalne błędy wykonawcze. Płyta fundamentowa pełni od razu funkcję podłogi na gruncie.
W niektórych przypadkach domy szkieletowe posadawia się na ławach fundamentowych – liniowych fundamentach, które znajdują się pod nośnymi ścianami budynku. W takim przypadku konieczne jest wykonanie oddzielnego podkładu pod warstwy wykończeniowe parteru.
Zalety i wady płyty fundamentowej pod dom szkieletowy
Płyta fundamentowa pod dom szkieletowy niesie za sobą wiele zalet:
- zapewnia równomierny rozkład obciążeń z budynku na podłoże gruntowe – płyta przenosi cały ciężar budynku na dużą powierzchnię, a nie jak w przypadku innych rozwiązań – lokalnie w sposób liniowy lub punktowy;
- minimalizuje możliwość nierównomiernego osiadania budynku – ogranicza ryzyko obniżania się części podłoża gruntowego, a co za tym idzie – lokalnych przechyłów obiektu;
- pełni funkcję podłogi najniższej kondygnacji – jest po prostu podłogą na gruncie. Na niej są wykonywane kolejne warstwy izolacyjno-wykończeniowe (w przypadku ław fundamentowych spód fundamentów jest na innej rzędnej niż osobno wykonywana wylewka pod podłogę na gruncie; to bardzo często prowadzi do występowania mostków termicznych);
- umożliwia osiągnięcie bardzo dobrych parametrów izolacyjności termicznej najniższej podłogi i strefy bocznej budynku – dzięki niej dolna część domu nie jest podatna na powstawanie mostków termicznych;
- może być posadowiona wyżej niż inne rodzaje fundamentów – dolna rzędna wysokościowa fundamentów zależy od strefy przemarzania gruntu dotyczącej danego obszaru. W przypadku ław i stóp fundamentowych poziom posadowienia wynosi zazwyczaj minimum 1,3 m poniżej poziomu zero (wykończonej podłogi parteru) budynku. Zagłębienie płyty fundamentowej często może zostać zmniejszone do kilkudziesięciu centymetrów poniżej zera domu. To ogranicza zakres wymaganych robót ziemnych.
Analizując charakterystykę płyty fundamentowej jako posadowienia domu szkieletowego, trzeba wziąć pod uwagę jej potencjalne wady. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że odnoszą się one do bardzo indywidulanych i skrajnych przypadków i mogą zostać wykluczone dzięki właściwemu zaplanowaniu robót.
- Płyta fundamentowa jest trudna do wykonania na terenach o znacznym spadku – to prawda, ten rodzaj posadowienia powinien być wykonywany na równym podłożu. Warto jednak wziąć pod uwagę, że istnieje już dużo sposobów na zniwelowanie nachylenia terenu.
- Wykonanie płyty fundamentowej wymaga dokładnego zaplanowania wszystkich wymaganych przejść technologicznych i przegłębień – owszem, ale trzeba zdawać sobie sprawę, że jest to niezbędne również w trakcie wykonywania warstwy podkładowej pod podłogę na gruncie. Kanalizacja czy lokalizacja przegłębienia zawsze powinny być przewidziane na etapie realizacji projektu domu.
- Zastosowanie płyty fundamentowej uniemożliwia wykonanie podpiwniczenia podczas użytkowania budynku – i tak, i nie – budowa dodatkowej kondygnacji pod istniejącym budynkiem zawsze jest dość mocno skomplikowana pod względem technologicznym. I w przypadku tradycyjnej podłogi na gruncie i w odniesieniu do płyty fundamentowej musi być ona bardzo dokładnie przemyślana i odpowiednio zaprojektowana pod względem konstrukcyjnym i wykonawczym.
Czym są słupy fundamentowe pod dom szkieletowy?
W niektórych przypadkach płyta fundamentowa i ławy fundamentowe nie są jedyną możliwością, jeśli chodzi o posadowienie pod dom szkieletowy. Niekiedy stosowanym rozwiązaniem jest wykonanie stosunkowo gęsto rozstawionych małych stóp o kwadratowym lub okrągłym kształcie przekroju. W jakich sytuacjach jest to akceptowalne? Otóż, taki wariant zazwyczaj jest wykorzystywany w przypadku małych, lekkich obiektów o konstrukcji drewnianej – najczęściej domków letniskowych. Niewielkie, jednokondygnacyjne budynki rekreacji, które mają prefabrykowaną formę mogą zostać ustawione na wcześniej przygotowanych fundamentach punktowych. Zastanawiając się nad takim rozwiązaniem w odniesieniu do domu mieszkalnego całorocznego, trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że ten wariant jest bardzo mało efektywny pod kątem energooszczędności. Właściwie nic w tym dziwnego, ponieważ domki letniskowe nie podlegają właściwie żadnym wymaganiom w tym zakresie. Co innego mieszkalne budynki całoroczne. One z zasady muszą spełniać określone kryteria energooszczędności. Między innymi ze względu na to, w ich przypadku wykonanie słupów fundamentowych nie jest możliwe.
Trzeba sobie także zdawać sprawę, że domy mieszkalne są zazwyczaj bardziej rozbudowane w porównaniu do domków letniskowych (nawet jeśli mają porównywaną wielkość rzutu, to z reguły posiadają poddasze użytkowe). To poprzekłada się na wielkość przekazywanych na podłoże gruntowe obciążeń. Wykonanie całorocznego domu szkieletowego na fundamentach w formie słupków mogłoby narazić budynek na nierównomierne osiadanie, a co za tym idzie – utratę stateczności.